
Cover photo by AYUMOON
ปัจจุบัน AI สามารถคาดเดาสถานที่ที่ถ่ายภาพได้อย่างแม่นยำจากเบาะแสทางภาพ เช่น อาคาร ธรรมชาติ และแสงสว่าง โดยไม่จำเป็นต้องใช้ข้อมูล GPS หรือข้อมูล EXIF แบบเดิมอีกต่อไป สถาปัตยกรรม รูปแบบพืชพรรณ หรือแม้กระทั่งป้ายถนนเฉพาะพื้นที่ก็สามารถใช้เป็นข้อมูลในการระบุตำแหน่งได้
เครื่องมืออย่าง Google Lens, Yandex Images และโมเดลที่ใช้ CLIP ของ OpenAI สามารถระบุตำแหน่งได้ด้วยความแม่นยำถึง 80-90% และถูกนำไปใช้ในอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว การสำรวจภัยพิบัติ และโบราณคดี อย่างไรก็ตาม ความสามารถนี้ยังทำให้เกิดคำถามเกี่ยวกับความปลอดภัยในการแชร์ภาพในชีวิตประจำวันอีกด้วย
AI เปลี่ยนวิธีการค้นหาสถานที่ถ่ายภาพ
มีกรณีศึกษาที่แสดงให้เห็นว่า การใช้เครื่องมือ AI ช่วยให้ช่างภาพค้นพบสถานที่ถ่ายภาพใหม่ๆ ในพื้นที่ที่พวกเขาถ่ายภาพมานานแล้ว การได้รับคำแนะนำเกี่ยวกับชื่อสถานที่เฉพาะเจาะจงช่วยขยายขอบเขตความคิดสร้างสรรค์ และลดเวลาที่ใช้ในการสำรวจสถานที่แบบเดิมๆ ได้อย่างมาก AI จึงไม่ได้เป็นเพียงเครื่องมือที่สะดวกสบาย แต่ยังเป็นผู้ช่วยที่สนับสนุนกิจกรรมเชิงสร้างสรรค์อีกด้วย

Photo by fuji
ในอีกด้านหนึ่ง ความแม่นยำของเครื่องมือเหล่านี้ยังทำให้เกิดความเสี่ยงที่บุคคลอื่นอาจระบุขอบเขตการเคลื่อนไหวในชีวิตประจำวันของเราได้จากภาพถ่ายทิวทัศน์ธรรมดาที่โพสต์โดยไม่รู้ตัว
ความเสี่ยงของการละเมิดความเป็นส่วนตัว
การโพสต์ภาพถ่ายในชีวิตประจำวันบนโซเชียลมีเดียอาจกลายเป็นช่องทางให้ AI ระบุสถานที่ เช่น บ้าน เส้นทางการเดินทาง หรือสถานที่เรียน ซึ่งอาจนำไปสู่การก่ออาชญากรรมไซเบอร์หรือการสะกดรอยตาม
การลบข้อมูล Exif ที่เคยเป็นวิธีป้องกันที่มีประสิทธิภาพอาจไม่เพียงพออีกต่อไป การจัดการความเสี่ยงใหม่ที่คำนึงถึง "สายตา" ของ AI ในการวิเคราะห์ภาพจึงเป็นสิ่งจำเป็น ตัวอย่างเช่น PIGEON ซึ่งพัฒนาโดยนักศึกษามหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ด สามารถระบุสถานที่ในระยะเพียง 35 ไมล์จากภาพทิวทัศน์ธรรมชาติได้
มาตรการป้องกันความเป็นส่วนตัวในยุค AI
สิ่งสำคัญอันดับแรกคือการปิดการบันทึก "ตำแหน่ง" บนสมาร์ทโฟนหรือกล้องของคุณ นอกจากนี้ ควรจำกัดการเผยแพร่ภาพถ่ายให้เฉพาะแพลตฟอร์มที่เชื่อถือได้และมีการตั้งค่าความเป็นส่วนตัวที่เหมาะสม

Photo by Yuya
การตรวจสอบภาพถ่ายก่อนโพสต์เพื่อหลีกเลี่ยงไม่ให้ป้ายบอกทาง เส้นทางเดิน หรือรูปลักษณ์ภายนอกของอาคารกลายเป็น "เบาะแส" ก็เป็นสิ่งสำคัญเช่นกัน ในยุคที่ AI มีความสามารถในการ "เปิดเผย" ข้อมูลจากภาพถ่าย การเข้าใจความเสี่ยงและการป้องกันตัวเองจึงเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับทุกคน